به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان؛ به استناد تبصرۀ مادۀ 3 و همچنین تبصرۀ مادۀ 4 «آیین‌نامۀ شناسایی، رشد و تعالی صاحبان استعدادهای برتر و نخبگان در مسیر نخبگی» (موضوع مصوبة هیئت‌امنای بنیاد ملی نخبگان در تاریخ 1402/11/10)، و به منظور توانمندسازی، مهارت‌افزایی و ایجاد زمینه‌های رشد و شکوفایی حداکثری استعدادهای فردی و گروهی دانشجویان صاحب استعداد برتر، بنیاد ملی نخبگان با تصویب این شیوه‌نامه از توسعۀ فعالیت‌های نخبگانی آنان در مسیر نخبگی پشتیبانی می‌نماید.

مادة 1: تعریف‌ها

در این شیوه‌نامه، عنوان‌های اختصاری زیر، جایگزین عبارت‌های کامل آن‌ها می‌شود:

الف. «بنیاد ملی» به جای «بنیاد ملی نخبگان»؛

ب. «بنیاد استانی» به جای «هر یک از بنیادهای نخبگان استان‌های‌ کشور»؛

ج. «معاونت آینده‌سازان» به جای «معاونت مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی» و «معاون آینده‌سازان» به جای «معاون مستعدان و آینده‌سازان بنیاد ملی»؛

د. «آیین‌نامه» به جای «آیین‌نامة شناسایی، رشد و تعالی صاحبان استعداد برتر و نخبگان در مسیر نخبگی (مصوب هیئت‌امنای بنیاد ملی در تاریخ 10/11/1402)»؛

هـ . «وزارت علوم» به جای «وزارت علوم، تحقیقات و فناوری»؛

و. «وزارت بهداشت» به جای «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»؛

ز. «مؤسسه» به جای «هر یک از مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور که مطابق ضوابط وزارت علوم، وزارت بهداشت یا شورای عالی انقلاب فرهنگی، مشغول فعالیت هستند»؛

ح. «دورۀ کارشناسی» به جای «سال‌های اول تا چهارم تحصیل در دوره‌های کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری تخصصی پیوسته»؛

ط. «دورۀ کارشناسی ارشد» به جای «سال‌های اول و دوم تحصیل در دورۀ کارشناسی ارشد ناپیوسته، سال‌های پنجم و ششم تحصیل در دوره‌های کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری تخصصی پیوسته و سال‌های اول و دوم تحصیل در دورۀ دکتری مستقیم (ادامة تحصیل در دورۀ دکتری تخصصی، مستقیماً پس از اتمام دورۀ تحصیلی کارشناسی)»؛

ی. «دورۀ دکتری تخصصی (PhD)» به جای «سال‌های اول تا چهارم تحصیل در دکتری تخصصی ناپیوسته، سال‌های هفتم تا دهم تحصیل در دورۀ دکتری تخصصی پیوسته، سال‌های سوم تا ششم تحصیل در دورۀ دکتری مستقیم»؛

ک. «دورۀ دکتری حرفه‌ای» به جای «هفت سال اول تحصیل در رشتۀ پزشکی و شش سال اول تحصیل در رشته­های دندانپزشکی و داروسازی»؛

ل. «دورۀ دکتری بالینی» به جای «سه تا پنج سال اول تحصیل در تخصص­های بالینی پزشکی و دندانپزشکی (رزیدنتی) بسته به رشته»؛

م. «دانشجو» به جای «دانشجویان مشغول به تحصیل در سنوات مجاز هر یک از دوره‌های بندهای «ح» تا «ل» در دانشگاه ­ها و مؤسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم و بهداشت»؛

ن. «مسیر نخبگی» به جای «سیر پیوسته، نظام‌مند و هدفمند فعالیت‌های نخبگانی دانشجویان صاحب استعداد برتر در تعامل با بنیاد ملی»؛

س. «برنامۀ توانمندساز» به جای «برنامۀ اختصاصی یک‌سالۀ فعالیت‌های هر یک از برگزیدگان در مسیر نخبگی که زیرنظر استاد راهبر اجرا می‌‌شود»؛

ع. «برگزیده» به جای «هر یک از دانشجویان صاحب استعداد برتر که بر اساس مفاد این شیوه‌نامه برگزیده می‌شوند»؛

ف. «مقطع تحصیلی برگزیده» به جای «مقطع تحصیلی که برگزیده در مسیر نخبگی قصد ورود یا ادامۀ تحصیل در آن را دارد»؛

ص. «استاد راهبر» به جای «هر یک از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی که بر اساس مفاد مادۀ 4 شیوه‌نامه، با برگزیده و بنیاد ملی همکاری دارند».

مادۀ 2: برنامۀ توانمندساز

«برنامۀ توانمندساز» شامل مجموعه فعالیت‌هایی است که در چهار بخش «تحصیلی»، «تخصصی و پژوهشی»، «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» و «فرهنگی و اجتماعی» متناسب با مقطع تحصیلی برگزیده و در چارچوب پیوست شمارۀ 1 شیوه‌نامه، با همکاری استاد راهبر و برگزیده تدوین و اجرا می‌شود. برگزیده موظف به اجرای فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز با نظارت استاد راهبر در طول سال تحصیلی است و متناسب با فعالیت‌های انجام شده، از تسهیلات بنیاد ملی بهره‌مند می‌گردد. برای طیّ مسیر، توجه به نکات زیر حائز اهمیت است:

الف. «انتخاب استاد راهبر»، «تدوین برنامۀ توانمندساز در مسیر نخبگی با کمک استاد راهبر»، «عضویت در هستۀ استادمحور علمی _- فرهنگی» (برای دانشجویان سال اول و دوم دورۀ کارشناسی، مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی) در بخش «تحصیلی» و «شرکت در دوره‌های توسعۀ فردی» در بخش «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» از سوی برگزیده الزامی است.

ب. انجام حداقل دو فعالیت‌ «انتخابی» (یک فعالیت در هر نیمسال) در هر یک از دوره‌های «کارشناسی»، «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی یا دکتری حرفه‌ای/ بالینی»، ذیل هر یک از بخش‌های «تخصصی و پژوهشی»، «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» و «فرهنگی و اجتماعی» از سوی برگزیده الزامی است.

ج. انجام فعالیت‌های «اختیاری» در هر یک از دوره‌های «کارشناسی»، «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی یا دکتری حرفه‌ای/ بالینی»، ذیل هر یک از بخش‌های «تخصصی و پژوهشی»، «مهارت‌های فردی و حرفه‌ای» و «فرهنگی و اجتماعی» وابسته به علاقه‌مندی برگزیده و توصیۀ استاد است که انجام آنها بر نتیجۀ ارزیابی برگزیده (با نظر استاد راهبر) تأثیرگذار خواهد بود.

د. مصادیق هر یک از فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز برگزیده، متناسب با مقطع، دوره، رشتۀ تحصیلی، چشم‌انداز آیندۀ شغلی، اثربخشی در پیشرفت کشور، علاقه‌مندی برگزیده و...، از سوی استاد راهبر وی تعیین می‌شود (به عنوان مثال «عنوان کتاب» ذیل فعالیت «مطالعۀ کتب تخصصی»، به صلاحدید استاد راهبر برای برگزیده تعیین می‌شود).

هـ . برگزیده موظف است گزارش فعالیت‌های انجام شدۀ خود در برنامۀ توانمندساز را که به تأیید استاد راهبر خود رسانده است (مطابق کاربرگ پیوست شمارۀ 3 شیوه‌نامه)، در بازه‌های زمانی سه‌ماهه به بنیاد ملی ارائه نماید.

تبصرۀ 1: کسب حد قابل قبول از «تمامی فعالیت‌های الزامی» (موضوع بند «الف» مادۀ 2 شیوه‌نامه) و «حداقل لازم فعالیت‌های انتخابی» (موضوع بند «ب» مادۀ 2 شیوه‌نامه) به تشخیص استاد راهبر و نیز اعلام رضایت استاد راهبر از مجموع فعالیت‌های انجام شده، به معنای کسب «حدانتظار بنیاد ملی» در همان سال است. برگزیدگان بر اساس انجام موفقیت‌آمیز تعداد موردانتظار برنامۀ توانمندساز، مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی از تسهیلات ویژه (موضوع بند «ح» مادۀ 6 شیوه‌نامه) بهره‌مند خواهند شد و بر اساس مفاد بند «د» مادۀ 3 نیز به صورت مستقیم امکان ورود به مسیر نخبگی مقطع تحصیلی جدید را خواهند داشت. همچنین بنیاد ملی می‌تواند برای برگزیدگانی که موفق به کسب حدانتظار در یک سال شده (یا نشده باشند)، مشوق‌ها یا محدودیت‌هایی را در سال بعد اعمال کند.

تبصرۀ 2: در صورتی که برگزیده در طول سال تحصیلی بخواهد از ادامۀ اجرای برنامۀ توانمندساز انصراف دهد، ضروری است موضوع را از یک ماه قبل به استاد راهبر اطلاع و پس از تأیید وی، به بنیاد ملی اعلام نماید.

مادۀ 3: حائزان شرایط

هر یک از دانشجویان صاحب استعداد برتر در بازۀ سنی مجاز (موضوع تبصرۀ 6 مادۀ 3 شیوه‌نامه) که در سنوات مجاز تحصیل هستند، با احراز شرایط یکی از بندهای ذیل، امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت:

الف. برگزیدگان رویدادهای معتبر

دانشجویانی که در مقطع تحصیلی قبلی یا در سال‌های قبلی مقطع تحصیلی فعلی، مشمول موارد زیر باشند، در هر سال تحصیلی به صورت مستقیم امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت:

1. دارندگان مدال‌های طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار‌ المپیادهای جهانی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛

2. دارندگان مدال‌های طلا، نقره، برنز یا دیپلم افتخار‌ المپیادهای ملی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛

3. دارندگان رتبه‌های 1 تا 100 آزمون سراسری ورود به دانشگاه در گروه‌های علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی، رتبه‌های 1 تا 50 گروه هنر و رتبه‌های 1 تا 10 گروه زبان خارجی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش پزشکی)؛

4. دارندگان رتبه‌های اول آزمون سراسری ورود به مقطع کارشناسی ارشد در گروه‌های علوم انسانی، علوم پزشکی، علوم پایه و فنی و مهندسی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر و دامپزشکی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش پزشکی)؛

5. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «دانش‌آموزی» جشنوارۀ جوان خوارزمی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ خوارزمی)؛

6. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم المپیادهای ملی دانشجویی (با معرفی وزارت علوم)؛

7. دارندگان مدال­های طلای فردی و گروهی المپیادهای علمی دانشجویان علوم پزشکی (با معرفی وزارت بهداشت)؛

8. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «دانش‌پژوهان و فناوران جوان» جشنوارۀ خوارزمی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ خوارزمی)؛

9. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «بین‌المللی» جشنوارۀ خوارزمی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ خوارزمی)؛

10. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «محقق برگزیده» و برگزیدگان بخش «محقق جوان» و «محقق دانشجو» جشنوارۀ رازی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ رازی)؛

11. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «جوان» جشنوارۀ فارابی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ فارابی)؛

12. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «طراحان کسب و کار» جشنوارۀ شیخ بهایی (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ شیخ بهایی)؛

13. برگزیدگان تألیف / ترجمه برگزیده یا تألیف / ترجمۀ شایستۀ تقدیر جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی (با معرفی دبیرخانۀ جایزۀ کتاب سال جمهوری اسلامی)؛

14. برگزیدگان مرحلة کشوری دانشجویان نمونه (با معرفی وزارت علوم و وزارت بهداشت)؛

ب. توصیه توسط اساتید / نهادهای معتبر

کسانی که در مقطع تحصیلی قبلی یا در سال‌های قبلی مقطع تحصیلی فعلی، مشمول موارد زیر باشند، در هر سال تحصیلی در صورت کسب حدنصاب امتیاز، امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت:

1. دریافت‌کنندگان «راتبۀ تحصیلی دانای ایران» و برگزیدگان «مدارس محل تجمع مستعدان» یا «کانون‌های مردمی شناسایی و هدایت مستعدان» (با معرفی مدارس یا کانون‌های مردمی) مورد تأیید بنیاد ملی؛

2. دارندگان توصیه‌نامۀ سالانه از مربی و معلم برگزیده منتخب بنیاد ملی؛

3. دارا بودن توصیه‌نامۀ سالانه از نخبگان، سرآمدان، استادان و صاحب‌نظران منتخب بنیاد ملی (از مستعدان رهبری، خلاقیت، فعال اجتماعی و...)؛

4. دارندگان توصیه‌نامه از دانشکده‌های محل تراکم رتبه‌های برتر آزمون ورود به دانشگاه در مقاطع «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی (PhD)» مورد تأیید بنیاد ملی؛

5. پژوهشگران برتر دارندۀ توصیه‌نامه از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری (بنیاد علم ایران، ستادهای توسعۀ فناوری‌های راهبردی و ستادهای توسعۀ اقتصاد دانش‌بنیان)، انجمن‌های علمی و اندیشکده‌های مورد تأیید بنیاد ملی؛

تبصرۀ 1: برگزیدگان این گروه، علاوه بر کسب امتیاز حاصل از جدول امتیازدهی، امتیاز توصیۀ اساتید / نهادهای معتبر را نیز (که هر ساله از سوی معاون آینده‌سازان تعیین می‌شود) کسب خواهند کرد.

ج. کسب موفقیت یا دستاورد

کسانی که در مقطع تحصیلی قبلی یا در سال‌های قبلی مقطع تحصیلی فعلی، مشمول موارد زیر باشند، در صورت کسب حدنصاب امتیاز، امکان ورود به مسیر نخبگی را در سال‌های فرد مقطع تحصیلی خواهند داشت:

1. مخترعان برگزیدۀ بنیاد ملی؛

2. برگزیدگان رتبه‌های اول تا سوم مسابقات بین‌المللی روبوکاپ آزاد ایران (با معرفی دبیرخانۀ مسابقات بین‌المللی روبوکاپ آزاد ایران)؛

3. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم بخش‌های «سنجشی _-  ارتباطی» و «علمی _-  اکتشافی» مسابقات بین‌المللی کن‌ست (با معرفی دبیرخانۀ مسابقات بین‌المللی کن‌ست)؛

4. برگزیدگان رتبه‌های اول تا سوم بخش «انجمن برتر» جشنوارۀ حرکت (با معرفی دبیرخانۀ جشنوارۀ حرکت)؛

5. دارندگان رتبه‌های اول تا سوم مسابقة ریاضی دانشجویی کشور (با معرفی دبیرخانۀ مسابقة ریاضی دانشجویی کشور)؛

6. برگزیدگان جشنوارۀ ملی پایان‌نامه‌های برتر (با معرفی وزارت علوم / جهاد دانشگاهی)؛

7. پنج درصد برتر معدل هم‌رشته هم‌ورودی دانشگاه‌/ دانشکده‌های برتر مورد تأیید بنیاد ملی، بر اساس سهمیۀ اعلامی از سوی قائم‌مقام بنیاد ملی؛

8. دارندگان رتبه‌های 101 تا 1000 آزمون سراسری ورود به دانشگاه در گروه‌های علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی، رتبه‌های 51 تا 500 گروه هنر و رتبه‌های 11 تا 50 گروه زبان خارجی (با معرفی سازمان سنجش آموزش کشور و مرکز سنجش آموزش پزشکی)؛

9. دارندگان رتبه‌های زیر 200 آزمون مرحلۀ دوم المپیادهای علمی دانش‌آموزی (با معرفی باشگاه دانش‌پژوهان جوان)؛

10. برگزیدگان دورۀ دوم رویداد «جایزۀ ملی سیاستگذاری» (با معرفی دبیرخانۀ جایزۀ ملی سیاستگذاری)؛

11. نفرات اول تا سوم آزمون­های علوم پایۀ دورۀ دکتری حرفه­ای (پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی) و پیش­کارورزی (پره­اینترنی) رشتۀ پزشکی در کشور (با معرفی مرکز سنجش آموزش پزشکی).

تبصرۀ 2: کسانی که در دو مقطع تحصیلی قبل، واجد شرایط بند «الف» مادۀ 3 شیوه‌نامه بوده‌اند نیز مشمول گروه «ج» می‌شوند.

تبصرۀ 3: سال‌های فرد مقاطع تحصیلی، شامل سال‌های اول، سوم، پنجم و هفتم هر یک از دوره‌های تحصیلی است.

د. کسب حدانتظار در مسیر نخبگی

کسانی که در مقطع تحصیلی قبلی، مشمول ورود به مسیر نخبگی بوده‌اند و توانسته‌اند برنامۀ توانمندساز خود را به تعداد موردانتظار با موفقیت سپری کنند نیز به صورت مستقیم امکان ورود به مسیر نخبگی مقطع تحصیلی جدید را خواهند داشت. تعداد موردانتظار انجام موفقیت‌آمیز برنامۀ توانمندساز در هر مقطع تحصیلی، به شرح زیر است:

الف. 2 سال از 4 سال دورۀ کارشناسی؛

ب. 1 سال از 2 سال دورۀ کارشناسی ارشد؛

ج. 3 سال از 6 یا 7 سال دورۀ دکتری حرفه­ای؛

د. 2 سال از 4 سال دورۀ دکتری تخصصی (PhD) یا دکتری بالینی (رزیدنتی).

تبصرۀ 4: آن دسته از برگزیدگانی که طی سال‌های تحصیلی 98-1397 تا 02-1401، دست‌کم به مدت سه سال تحصیلی موفق به احراز شرایط «طرح توسعۀ فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» (مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی) شده‌اند نیز امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت.

تبصرۀ 5: آن دسته از برگزیدگانی که طی سال‌های تحصیلی 01-1400 تا 02-1401، به مدت یک سال تحصیلی موفق به احراز شرایط «طرح توسعۀ فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور» (مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی) شده‌ و در یکی از رویدادهای بند «الف» یا «ج» شیوه‌نامه برگزیده شده‌اند نیز امکان ورود به مسیر نخبگی را خواهند داشت.

تبصرۀ 6: دارا بودن شرایط سنی حداکثر 25 سال در مقطع «کارشناسی»، حداکثر 30 سال در مقطع «کارشناسی ارشد» و «دکتری حرفه‌ای» و حداکثر 35 سال در مقطع «دکتری تخصصی (PhD) یا دکتری بالینی (رزیدنتی)»، برای ورود به مسیر نخبگی الزامی است.

تبصرۀ 7: حد نصاب امتیاز و سقف تعداد برگزیدگان بندهای «ب» و «ج»، هر ساله بر اساس سهمیۀ اعلامی از سوی قائم‌مقام بنیاد ملی تعیین می‌شود.

تبصرۀ 8: از برگزیدگان در سال‌های مختلف، حداکثر سه بار برای ورود به مسیر نخبگی دعوت خواهد شد و در صورت عدم اعلام تمایل به ورود، در سال‌های آتی از ایشان دعوت نخواهد شد.

مادۀ 4: استاد راهبر

استاد راهبر، پس از پذیرش راهبری برگزیده، انجام امور زیر را بر عهده خواهد داشت:

الف. کمک به تدوین برنامۀ توانمندساز برای برگزیده (با همکاری وی)؛

ب. برگزاری جلسات حضوری با برگزیده به منظور راهنمایی وی برای انجام فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز؛

ج. دریافت اعتبار مالی انجام فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز و پرداخت به برگزیده در ازای انجام فعالیت‌ها؛

د. نظارت مستمر بر اجرای فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز از سوی برگزیده؛

هـ . تأیید گزارش مکتوب اجرای فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز از سوی برگزیده در بازه‌های زمانی سه‌ماهه؛

و. ارزیابی نهایی عملکرد برگزیده در طول اجرای برنامۀ توانمندساز؛

ز. ارائۀ پیشنهادهایی برای برنامه‌های توانمندساز آتی برگزیده.

تبصره: بنیاد ملی بر اساس دستورعمل جداگانه‌ای که به تصویب قائم‌مقام بنیاد ملی می‌رسد، از راهنمایی‌ها و زحمات اساتید راهبر تقدیر خواهد کرد.

مادۀ 5: شورای راهبری

شورای راهبری این شیوه‌نامه، با ترکیب و وظایف زیر تشکیل می­شود:

5-1. ترکیب شورای راهبری

الف. معاون آینده‌سازان (رئیس شورای راهبری)؛

ب. معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی؛

ج. یکی از مدیران معاونت آینده‌سازان یا یکی از اشخاص دارای تجارب مرتبط (به انتخاب معاون آینده‌سازان) (دبیر شورای راهبری)؛

د. دو تن از رؤسای بنیادهای استانی؛

هـ . یک تن از صاحب‌نظران هر یک از گروه‌های علمی (شامل گروه علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی، علوم پزشکی، کشاورزی و منابع طبیعی، هنر و معماری)؛

و. یک تن از صاحب‌نظران عرصۀ فرهنگی و تربیتی؛

تبصرۀ 1: اعضای بندهای «د»، «هـ» و «و» با پیشنهاد معاون آینده‌سازان و تأیید قائم‌مقام بنیاد ملی، به مدت یک سال، به عضویت شورای راهبری منصوب می­شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.

تبصرۀ 2: اعضای بند «هـ» بر اساس‌گروه‌های علمی (مجموعاً شش تن) انتخاب می‌شوند و در هر جلسه به تناسب موضوع مورد بررسی، اعضای مرتبط در جلسه شرکت می‌کنند.

تبصرۀ 3: در موارد ضروری و با تشخیص رئیس شورای راهبری، امکان بهره­مندی از تخصص سایر افراد صاحب­نظر برای شورای راهبری وجود دارد.

5-2. وظایف شورای راهبری

الف. تبیین سیاست­های بنیاد ملی در اجرای این شیوه‌نامه؛

ب. تأیید اساتید راهبر و دانشگاه‌/ دانشکده‌های منتخب در هر استان؛

ج.  نظارت بر اجرای شیوه‌نامه و بازنگری آن در صورت نیاز؛

د. بررسی گزارش­های دریافتی از بنیادهای استانی؛

هـ . تدوین و تأیید دستورعمل‌های ذیل شیوه‌نامه؛

و. شناسایی و انتخاب کارگزاران واجد شرایط (موضوع تبصرۀ 10 مادۀ 7 شیوه‌نامه).

مادۀ 6: اعتبار و تسهیلات

به منظور انجام فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز در مسیر نخبگی از سوی برگزیده، بنیاد ملی، امکان بهره‌مندی از اعتبار و تسهیلاتی را به شرح ذیل فراهم می‌نماید:

الف. معرفی استادان راهبر مورد تأیید بنیاد ملی؛

ب. امکان عضویت در هستۀ استادمحور علمی ـ فرهنگی (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛

ج. امکان عضویت در هستۀ مسئله‌محور علمی، پژوهشی و فناورانه (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛

د. امکان شرکت در بازدیدهای دانشجویی بنیاد ملی (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛

هـ . تسهیلات فرهنگی ـ رفاهی (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛

و. خدمات تسهیل‌گر از قبیل «امکان استفاده از تسهیلات شبکة آزمایشگاهی»، «امکان دسترسی به پایگاه‌های علمی و پژوهشی داخلی و خارجی»، «معرفی به نهادهای ذی‌ربط برای گذراندن دورۀ کارآموزی و کارورزی»، «ایجاد بستر خدمت داوطلبانۀ علمی و پژوهشی» و... (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی)؛

ز. اعتبار مالی برای انجام فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز در مسیر نخبگی؛

ح. امکان بهره‌مندی از تسهیلات ویژۀ بنیاد ملی شامل کمک‌هزینۀ فرصت مطالعاتی داخلی و خارجی، تسهیلات خدمت نظام‌وظیفه و... (بر اساس مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی).

­­­­تبصرۀ 1: میزان اعتبار مالی بند «ز»، متناسب با هر یک از مقاطع تحصیلی و بر اساس بودجۀ بنیاد ملی، هر ساله از سوی قائم‌مقام بنیاد ملی تعیین و در اختیار استاد راهبر قرار می‌گیرد. این اعتبار صرفاً برای انجام فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز برگزیده (به غیر از فعالیت‌های دستیاری آموزشی، پژوهشی و فن‌یاری) قابل هزینه است.

­­­­تبصرۀ 2: تسهیلات بند «ح» صرفاً به آن دسته از برگزیدگانی اعطا می‌شود که مطابق مقررات ذی‌ربط در بنیاد ملی، توانسته‌اند به تعداد موردانتظار برنامۀ توانمندساز خود را با موفقیت سپری کنند.

مادۀ 7: فرایند اجرا

برای اجرای این شیوه‌نامه گام‌های زیر اجرا می‌شود:

7-1. قائم‌مقام بنیاد ملی هر ساله سقف تعداد برگزیدگان مادۀ 3 شیوه‌نامه را اعلام می‌کند.

7-2. معاونت آینده‌سازان، مبتنی بر رویکرد شناسایی فعال، اطلاعات برگزیدگان بندهای «الف»، «ب»، «ج» و «د» را از مراکز مرتبط استعلام و بدون نیاز به ثبت درخواست ذی‌نفعان، برای هر یک در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی اقدام به تشکیل پرونده می‌نماید.

7-3. بنیاد ملی، از حائزان شرایط برای ورود به مسیر نخبگی در بنیاد ملی دعوت می‌نماید.

تبصرۀ 1: آن دسته از حائزان شرایطی که موفق به دریافت دعوتنامۀ بنیاد ملی نشده‌اند، می‌توانند با مراجعه به سامانۀ اطلاعاتی بنیاد، «کد ملی»، «شماره تماس» و «عنوان برگزیدگی» خود را ثبت نمایند تا پس از بررسی، امکان ادامۀ فرایند برای آنان فراهم گردد.

7-4. حائزان شرایط پس از دریافت دعوتنامه، وارد میزکار خود در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی می‌شوند و ضمن ویرایش، تکمیل و تأیید اطلاعات فردی و تحصیلی، تمایل خود را برای ورود (یا عدم ورود) به مسیر نخبگی، در سامانه ثبت می‌نمایند.

7-5. پس از پذیرش ورود به مسیر نخبگی، برگزیده موظف است «استاد راهبر» خود را به منظور تدوین و پیشروی برنامۀ توانمندساز، از میان اساتید مورد تأیید بنیاد ملی انتخاب نماید.

تبصرۀ 2: در صورتی که نام استاد راهبر موردنظر برگزیده در فهرست اساتید موردتأیید بنیاد ملی یافت نشد، برگزیده می‌تواند سوابق علمی و اجرایی (رزومه) استاد راهبر موردنظر خود را در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری نماید تا پس از بررسی بنیادهای استانی به تأیید معاونت آینده‌سازان برسد. پس از تأیید، نام آن استاد به فهرست اساتید مورد تأیید بنیاد ملی افزوده و برگزیده می‌تواند ایشان را به عنوان استاد راهبر خود انتخاب نماید.

تبصرۀ 3: برگزیده بر اساس استان محل تحصیل خود، می‌تواند استاد راهبر موردنظر را از میان اساتید دانشگاه‌های آن استان (متناسب با رشتۀ تحصیلی خود و حوزۀ تخصصی استاد راهبر) انتخاب نماید. در موارد خاص و با تأیید معاون آینده‌سازان، امکان انتخاب استاد راهبر از دانشگاه‌های استان‌های دیگر امکان‌پذیر خواهد بود.

تبصرۀ 4: در سال اول و دوم «دورۀ کارشناسی»، در صورت عضویت برگزیده در «هستۀ استادمحور علمی _- فرهنگی»، استاد راهبر برگزیده همان استاد راهبر هستۀ استادمحور علمی ـ فرهنگی وی‌ است.

تبصرۀ 5: اولویت استاد راهبر دانشجویان دورۀ «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی (PhD)»، با استاد راهنمای وی در همان دورۀ تحصیلی است.

 7-6. استاد راهبر، از میان برگزیدگان متقاضی، درخواست تعدادی را برای راهبری در مسیر نخبگی می‌پذیرد.

تبصرۀ 6: هر استاد راهبر می‌تواند درخواست حداکثر پنج برگزیده را (به صورت جداگانه و فردی) برای راهبری در مسیر نخبگی بپذیرد. این تعداد برای اساتید راهبر هسته‌های استادمحور علمی ـ فرهنگی، به تعداد اعضای هسته قابل افزایش است.

تبصرۀ 7: در صورت عدم پذیرش درخواست برگزیده از سوی استاد راهبر، برگزیده موظف است در موعد زمانی مقرر، استاد راهبر دیگری را انتخاب نماید؛ در غیر اینصورت، امکان ورود به مسیر نخبگی را نخواهد داشت.

7-7. برگزیده با کمک استاد راهبر، ضمن انتخاب «حوزۀ راهبردی»، «برنامۀ توانمندساز» خود را بر اساس چارچوب برنامۀ توانمندساز (پیوست شمارۀ 1 شیوه‌نامه) و مطابق کاربرگ پیوست شمارۀ 2 شیوه‌نامه تدوین و پس از تأیید استاد راهبر، در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری می‌نماید. به این منظور لازم است تصویر نسخۀ چاپی برنامه که به امضای برگزیده و استاد راهبر رسیده است، با کیفیتی قابل قبول در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری شود.

7-8. بنیادهای استانی، «برنامۀ توانمندساز» هر برگزیده را بررسی و در صورت تأیید اولیه، برای تأیید نهایی به معاونت آینده‌سازان ارسال می‌نمایند. تأیید (یا عدم تأیید) برنامه، از سوی معاونت آینده‌سازان و از طریق سامانه، به اطلاع برگزیده و استاد راهبر رسانده می‌شود.

7-9. برای پیشبرد برنامۀ توانمندساز برگزیده در مسیر نخبگی، قرارداد همکاری میان معاون توسعه و مدیریت منابع بنیاد ملی، معاون آینده‌سازان (به عنوان ناظر قرارداد) و استاد راهبر منعقد می­شود.

تبصرۀ 8: معاون آینده‌سازان می‌تواند نظارت بر اجرای قرارداد را به رؤسای بنیادهای استانی واگذار نماید.

7-10. پس از انعقاد قرارداد و اجرای مرحلۀ اول (تأیید برنامۀ توانمندساز برگزیده)، بخشی از مبلغ کل قرارداد برای اجرای فعالیت‌های برنامه در اختیار استاد راهبر قرار می‌گیرد. مابقی پرداخت‌ها، پس از ارزیابی گزارش انجام فعالیت‌ها و هزینه‌کرد اعتبار اولیه، با تأیید معاونت آینده‌سازان به استاد راهبر پرداخت خواهد شد.

7-11. هر یک از برگزیدگان، بر اساس برنامۀ توانمندساز تأیید شده و زیرنظر استاد راهبر، فعالیت خود را در مسیر آغاز می‌نمایند و در بازه‌های زمانی سه‌ماهه، گزارش عملکرد اجرای برنامه‌های توانمندساز و هزینه‌کرد اعتبار را که به تأیید استاد راهبر رسیده است (مطابق کاربرگ پیوست شمارۀ 3)، در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری می‎‌کنند. به این منظور لازم است تصویر نسخۀ چاپی گزارش که به امضای برگزیده و استاد راهبر رسیده است، با کیفیتی قابل قبول در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملی بارگذاری شود.

7-12. بنیادهای استانی، گزارش انجام فعالیت‌های هر برگزیده و هزینه‌کرد اعتبار را بررسی و در صورت تأیید اولیه، برای تأیید نهایی به معاونت آینده‌سازان ارسال می‌نمایند. در صورت تأیید گزارش از سوی معاونت آینده‌سازان، مرحلۀ بعدی اعتبار به استاد راهبر پرداخت خواهد شد.

تبصرۀ 9: پرداخت اعتبار به استاد راهبر برای انجام فعالیت‌های برنامۀ توانمندساز برگزیده، در بازه‌های زمانی سه‌ماهه و پس از ارزیابی گزارش انجام فعالیت‌های برگزیده و هزینه‌کرد اعتبار قبلی، صورت خواهد پذیرفت.

تبصرۀ 10: بنیاد ملی می‌تواند به منظور تسهیل امور اجرایی و با تأیید شورای راهبری، از خدمات شخصیت‌های حقیقی و حقوقی واجد شرایط، در زمینه‌های مختلف استفاده کند. کارگزاران در قالب انعقاد قرارداد، با بنیاد ملی همکاری خواهند داشت و بر اساس مفاد قرارداد، می‌توانند در یک یا چند زمینه‌ با بنیاد ملی همکاری داشته باشند.

مادة 8: نظارت و ارزیابی

1-8. بنیادهای استانی، وظیفۀ تدوین گزارشی از اجرای این شیوه‌نامه در مؤسسه‌های استان محل تحصیل برگزیدگان و ارزیابی نتایج آن را (مطابق الگوی ابلاغی از سوی معاونت آینده‌سازان) بر عهده دارند و لازم است پس از پایان سال تحصیلی، گزارش مذکور را به معاونت آینده‌سازان ارسال کنند.

2-8. معاونت آینده‌سازان، وظیفة نظارت بر حسن اجرای این شیوه‌نامه در بنیادهای استانی و جمع‌بندی نتایج آن بر اساس شاخص‌های زیر، در سطح کشور را بر عهده دارد:

الف. تعداد برگزیدگان مسیر نخبگی در هر یک از استان‌ها و مؤسسه‌های کشور، تنوع مؤسسه‌ها و نیز تنوع رشته‌های تحصیلی آنان؛

ب. بررسی و جمع‌بندی نظرات اساتید راهبر و برگزیدگان در خصوص فرایند شناسایی و اعطای تسهیلات.

مادة 9: تفسیر مفاد و موارد خاص

شرح موارد مسکوت و تفسیر مفاد این شیوه‌نامه، بر عهدة معاونت آینده‌سازان و تشخیص و تصمیم‌گیری در مواردی که به تشخیص معاونت آینده‌سازان، موارد خاص شناخته می‌شوند، با قائم‌مقام بنیاد ملی است.

مادة 10: تصویب و اجرا

این شیوه‌نامه، مشتمل بر یک مقدمه، ده ماده، بیست و شش تبصره و سه پیوست در تاریخ 9/12/1402 به تصویب قائم‌مقام بنیاد ملی نخبگان رسید و جایگزین شیوه‌نامۀ «توسعۀ فعالیت‌های علمی و فرهنگی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور (طرح شهید وزوایی)» می‌شود و اجرای آن از نیم‌سال دوم تحصیلی 1403-1402 الزامی است.

***

ما را در شبکه‌های اجتماعی به آدرس azarwestbmn@ دنبال کنید.

برای اطلاع از طرح‌های بنیاد ملی نخبگان اینجا کلیک کنید.